(Trang 59)
Học xong bài học này, em có thể:
• Nêu được khái niệm oxide là hợp chất của oxygen với một nguyên tố khác.
• Viết được phương trình hoá học tạo oxide từ kim loại/ phi kim với oxygen.
• Phân loại được các oxide theo khả năng phản ứng với acid/ base (oxide acid, oxide base, oxide lưỡng tính, oxide trung tính).
• Tiến hành được thí nghiệm oxide kim loại phản ứng với acid; oxide phi kim phản ứng với base: nêu và giải thích được hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm (viết phương trình hoá học) và rút ra nhận xét về tính chất hoá học của oxide.
Thạch anh, đá khô, hồng ngọc đều do các oxide tạo nên. Vậy oxide là gì? Oxide có những tính chất hoá học như thế nào?
|
Hình 11.1. Thạch anh |
Hình 11.2. Đá khô |
Hình 11.3. Hồng ngọc(đá ruby) |
I. KHÁI NIỆM OXIDE
| Kim loại hoặc phi kim khi tác dụng với oxygen tạo ra oxide. Ví dụ: 4Al + Aluminium Aluminium oxide C + Carbon Carbon dioxide Oxide là hợp chất của oxygen với một nguyên tố khác. Một số oxide có nhiều trong tự nhiên như: • Silicon dioxide ( • Aluminium oxide ( • Carbon dioxide ( |
|
→ 
→ 
) – thành phần chính của cát.
1.Trong các chất sau đây, chất nào là oxide:
, 
, 
?
1. Viết các phương trình hoá học xảy ra giữa oxygen và các đơn chất để tạo ra các oxide sau: 
.(Trang 60)
II. PHÂN LOẠI OXIDE
Dựa vào khả năng phản ứng với acid và base, oxide được phân thành bốn loại như sau:
|
|
Hình 11.4. Sơ để phân loại oxide
| ||||||||
.
• Oxide base là những oxide tác dụng được với dung dịch acid tạo thành muối và nước. Đa số các oxide kim loại là oxide base, như: CuO, CaO, MgO,..
• Oxide acid là những oxide tác dụng được với dung dịch base tạo thành muối và nước. Các oxide acid thường là oxide của các phi kim, như: 
, 
, 
,
,...
• Oxide lưỡng tính là những oxide tác dụng với dung dịch acid và tác dụng với dung dịch base tạo thành muối và nước. Một số oxide lưỡng tính thường gặp, như: 
, ZnO,...
• Oxide trung tính là những oxide không tác dụng với dung dịch acid, dung dịch base. Một số oxide trung tính như: CO, NO, 
,...
III. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA OXIDE
1. Oxide base tác dụng với dung dịch acid
Tiến hành thí nghiệm sau để tìm hiểu tác dụng của oxide base với dung dịch acid.
|
b) c) HCl với |
Chuẩn bị • Dụng cụ: Ống nghiệm, giá để ống nghiệm, thìa thuỷ tinh, ống hút nhỏ giọt. • Hoá chất: CuO, dung dịch HCl loãng. Tiến hành • Lấy một lượng nhỏ CuO cho vào ống nghiệm, cho tiếp vào ống nghiệm khoảng 1 – 2 mL dung dịch HCl, lắc nhẹ. • Mô tả các hiện tượng xảy ra. • Dấu hiệu nào chứng tỏ có xảy ra phản ứng hoá học giữa CuO và dung dịch HCl? |
với MgO.
Thí nghiệm 1CuO đã phản ứng với dung dịch HCl tạo ra 
theo phương trình hoá học sau:
CuO + 2HCl → + 
Copper(II) oxide Copper(II) chloride
(Trang 61)
Nhiều oxide của các kim loại khác như: MgO, CaO, 
,... cũng tác dụng với dung dịch acid tạo ra muối và nước tương tự như CuO.
Oxide base tác dụng với dung dịch acid tạo ra muối và nước.
2. Oxide acid tác dụng với dung dịch base
| Tiến hành thí nghiệm sau để tìm hiểu tác dụng của oxide acid với dung dịch base.
Chuẩn bị • Dụng cụ: Bình tam giác (loại 100 mL), ống thuỷ tinh, ống nối cao su. • Hoá chất: Dung dịch nước vôi trong, Tiến hành • Cho vào bình tam giác khoảng 30 mL nước vôi trong, dẫn khí • Mô tả hiện tượng xảy ra. Giải thích.
Calcium hydroxide Calcium carbonate Nhiều oxide của phi kim như: Oxide acid tác dụng được với dung dịch base tạo ra muối và nước. |
Em có biết Ứng dụng của Sulfur dioxide ( Trong sản xuất rượu vang, |
tạo ra 
không tan theo phương trình hoá học sau:
• Oxide là hợp chất của oxygen với một nguyên tố khác.
• Oxide được phân thành bốn loại: oxide base, oxide acid, oxide lưỡng tính và oxide trung tính.
• Oxide base tác dụng với dung dịch acid tạo ra muối và nước.
• Oxide acid tác dụng với dung dịch base tạo ra muối và nước.
