(trang 74)
Nhận biết cụm động từỞ dạng đầy đủ, cụm động từ gồm ba phần: phần trung tâm ở giữa, phần phụ trước và phần phụ sau. Trung tâm của cụm đồng từ là động từ. Các từ trước động từ trung tâm thường bổ sung cho động từ những ý nghĩa như: thời gian, khẳng định, phủ định, tiếp diễn... Các từ đứng sau động từ trung tâm thường bổ sung cho động từ những ý nghĩa như: đối tượng, địa điểm, thời gian,... Tìm hiểu câu Nó không mặc áo rét. Trong câu này, không mặc áo rét là một cụm động từ có mặc là động từ trung tâm. Từ không trước động từ mặc có ý nghĩa phủ định. Từ áo rét ở sau động từ mặc chỉ đối tượng của hành động. Nhận biết cụm tính từỞ dạng đầy đủ, cụm tish từ gồm ba phần: phần trung tâm ở giữa, phần phụ trước và phần phụ sau. Trung tâm của cụm tính từ là tính từ. Các từ trước tính từ trung tâm thường bổ sung cho tính từ những ý nghĩa như: mức độ, thời gian, sự tiếp diễn,... Các từ đứng sau tính từ trung tâm thường bổ sung cho tính từ những ý nghĩa như: phạm vi, mức độ,... Tìm hiểu câu Trời vẫn rét quá. Trong câu này, vẫn rét quá là một cụm tính từ có từ rét là tính từ trung tâm. Từ vẫn trước tính từ rét đang tiếp diễn. Từ quá sau tính từ rét chỉ mức độ của rét. |
CỤM ĐỘNG TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ
1. Tìm một cụm động từ trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa. Từ động từ trung tâm của cụm từ đó, hãy tạo ra ba cụm động từ khác.
2. Tìm cụm động từ trong những câu sau. Xác định động từ trung tâm và những ý nghĩa mà động từ đó được bổ sung.
a. Nhìn ra ngoài sân, Sơn thấy đất khô trắng.
b. Mẹ Sơn lật cái vỉ buồm, lục đống quần áo rét.
c. Với lòng ngây thơ của tuổi trẻ, chị Lan hăm hở chạy về nhà lấy áo.
3. Trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa, Thạch Lam thường sử dụng kiểu câu có vị ngữ là một chuỗi cụm động từ, chẳng hạn: "Mẹ Sơn nghe thấy, đặt chén nước chè xuống, bảo chị Lan". Hãy tìm thêm trong văn bản này hai câu có vị ngữ là một chuỗi cụm động từ và cho biết tác dụng của cách diễn đạt đó.
4. Tìm một cụm tính từ trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa. Với tính từ trung tâm của cụm từ đó, hãy tạo ra cụm tính từ khác.
5. Tìm cụm tính từ trong những câu sau. Xác định tính từ trung tâm và những ý nghĩa mà tính từ đó được bổ sung.
(trang 75)
a. Nhưng chân trời trong hơn mọi hôm, Sơn thấy rõ như gần.
b. Sơn bây giờ mới nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì còn lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa.
6. Các câu sau có vị ngữ là một tính từ. Hãy mở rộng vị ngữ thành cụm tính từ:
a. Gió rét
b. Tòa nhà cao
c. Cô ấy đẹp.
