(trang 66)
Nhận biết tác dụng của việc mở rộng thành phần chính của câu bằng cụm từ• So sánh hai câu sau để nhận biết tác dụng của việc mở rộng thành phần chính của câu bằng cụm từ: (1) Tuyết/rơi (2) Tuyết trắng /rơi đầy trên đường. Trong câu (1), mỗi thành phần chính của câu chỉ là một từ. Trong câu (2), mỗi thành phần chính của câu là một cụm từ. Chủ ngữ tuyết trắng cụ thể hơn tuyết vì có thông tin về đặc điểm màu sắc của tuyết. Vị ngữ rơi đầy trên đường cụ thể hơn rơi vì có thông tin về mức độ và địa điểm rơi của tuyết. Nhận biết cụm danh từ• Ở dạng đầy đủ, cụm danh từ gồm ba phần: phần trung tâm ở giữa, phần phụ trước và phần phụ sau. Trung tâm của cụm danh từ là danh từ. Các từ ở trước danh từ trung tâm thường thể hiện số lượng của sự vật mà danh từ trung tâm biểu hiện. Các từ đứng sau danh từ trung tâm thường nêu đặc điểm của sự vật, xác định vị trí của sự vật trong không gian, thời gian. • Tìm hiểu câu Tất cả những học sinh chăm chỉ đều được cô giáo khen ngợi. Trong câu này, tất cả những học sinh chăm chỉ là một cụm danh từ có học sinh là danh từ trung tâm. Các từ tất cả, những trước danh từ học sinh chỉ số lượng. Từ chăm chỉ đứng sau danh từ trung tâm nêu đặc điểm của học sinh. |
CỤM DANH TỪ
1. Tìm cụm danh từ trong những câu thơ sau:
a. Nhưng trời giá rét quá, khách qua đường đều rảo bước rất nhanh, chẳng có ai đoái hoài đến lời chào hàng của em.
b. Tất cả các ngọn nến bay lên, bay lên mãi rồi biến thành những ngôi sao trên trời.
2. Tìm một cụm danh từ trong truyện Cô bé bán diêm. Từ danh từ trung tâm trong cụm từ đó, hãy tạo ra ba cụm từ khác.
3. So sánh những câu văn sau đây và rút ra nhận xét về tác dụng của việc dùng cụm từ làm thành phần chính của câu:
a. – Em bé vẫn lang thang trên đường.
– Em bé đáng thương, bụng đói rét vẫn đang lang thang trên đường.
b. – Em gái đang dò dẫm trong đêm tối.
– Một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất, đang dò dẫm trong đêm tối.
(trang 67)
4. Các câu sau có chủ ngữ là một danh từ. Hãy mở rộng chủ ngữ thành cụm danh từ.
a. Gió vẫn thổi rít vào trong nhà.
b. Lửa tỏa ra hơi nóng dịu dàng.
5. Hãy tưởng tượng và viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) về cảnh cô bé bán diêm gặp lại người bà trên thiên đường, trong đó có ít nhất một cụm danh từ làm thành phần chính của câu.
