(Trang 93)
Sau bài học này, em sẽ:
- Trình bày được mục đích và vai trò của thiết kế kĩ thuật.
- Kể tên được một số ngành nghề chính liên quan tới thiết kế kĩ thuật.
| Thiết kế cáp treo (Hình 18.1) là giải pháp cho vấn đề gì và mang lại những lợi ích gì? |
Hình 18.1. Cáp treo
I. Mục đích và vai trò của thiết kế kĩ thuật
1. Mục đích
Thiết kế kĩ thuật là hoạt động sáng tạo nhằm tìm kiếm những ý tưởng và giải pháp, thể hiện dưới dạng hồ sơ kĩ thuật để tạo ra sản phẩm, dịch vụ giúp đáp ứng nhu cầu của con người, giải quyết các vấn đề trong đời sống và sản xuất.
Ví dụ: thiết kế nhà cao tầng để ở, thiết kế cầu vượt để giảm tác nghẽn giao thông, thiết kế sân chơi cho trẻ em, thiết kế nhà kính để trồng được nhiều loại rau, thiết kế đài thiên văn để quan sát vũ trụ,...
|
a) |
b) |
c) |
|
d) |
c) |
g) |
Hình 18.2. Một số sản phẩm của thiết kế kĩ thuật
KHÁM PHÁ
Quan sát và cho biết các sản phẩm trong Hình 18.2 thuộc lĩnh vực nào, được thiết kế để giải quyết vấn đề gì?
(Trang 94)
2. Vai trò
Thiết kế kĩ thuật có ý nghĩa to lớn trong tạo dựng môi trường sống của con người và phát triển sản xuất thông qua hai vai trò chính là phát triển sản phẩm và phát triển công nghệ.
- Phát triển sản phẩm: Qua hoạt động thiết kế kĩ thuật, các sản phẩm mới lần lượt được tạo ra để giải quyết những vấn đề mới hay đáp ứng nhu cầu mới của con người, các sản phẩm cũ liên tục được cải tiến. Nhờ đó, cuộc sống ngày càng tiện nghi, xã hội ngày càng phát triển.
- Phát triển công nghệ: Thiết kế kĩ thuật còn tạo ra hay nâng cấp các quy trình, bí quyết công nghệ để thực hiện một công việc nào đó ngày càng hiệu quả hơn. Do đó, thế giới công nghệ ngày càng đa dạng, phong phú và phát triển; công nghệ mới ra đời luôn có xu hướng tốt hơn công nghệ cũ; đáp ứng tốt hơn nhu cầu của đời sống và sản xuất.
KHÁM PHÁ
Quan sát Hình 18.3, lựa chọn, nêu tên gọi, công dụng của 3 sản phẩm công nghệ có trong hình. Hãy cho biết mỗi sản phẩm đáp ứng nhu cầu nào của con người và giải quyết vấn đề gì của cuộc sống?
Hình 18.3. Một số sản phẩm công nghệ trong gia đình
II. Một số ngành nghề chính liên quan đến thiết kế kĩ thuật
Thiết kế kĩ thuật là một hoạt động sáng tạo, liên quan đến ngành nghề trong nhiều lĩnh vực của đời sống và sản xuất. Trong xã hội hiện đại, ngành nghề liên quan đến thiết kế kĩ thuật ngày càng được quan tâm, phát triển.
KHÁM PHÁ
Trong các nghề sau, nghề nào liên quan đến thiết kế kĩ thuật?
| Kiến trúc sư cảnh quan | Người vẽ bản đồ | Nhà thiên văn học |
| Kĩ thuật thiết bị hình ảnh | Nhà thiết kế nội thất | Kiến trúc sư xây dựng |
| Kiểm tra an ninh hàng không | Lắp ráp ô tô | Thợ lắp kính |
| Nhà thiết kế công nghiệp và sản phẩm | Nhà thiết kế trang sức | |
(Trang 95)
Bảng 18.1. Một số nghề liên quan đến thiết kế kĩ thuật
| STT | Tên nghề | Một số nhiệm vụ chủ yếu |
| 1 | Kiến trúc sư xây dựng | - Tư vấn và thiết kế các công trình như cầu, đập, bến cảng, đường bộ, sân bay, đường sắt, kênh, đường ống, hệ thống xử lí chất thải và kiểm soát lũ, công nghiệp và các toà nhà lớn khác. - Xác định và chỉ rõ các biện pháp thi công, vật liệu,tiêu chuẩn chất lượng và chỉ đạo công việc xây dựng. |
| 2 | Kiến trúc sư cảnh quan | - Xây dựng mới hoặc sửa đổi các lí thuyết, phương pháp và đưa ra lời khuyên về chính sách liên quan đến kiến trúc cảnh quan. - Xác định và tìm giải pháp tốt nhất cho các vấn đề liên quan đến chức năng và chất lượng của môi trường bên ngoài và đưa ra các thiết kế, bản vẽ và kế hoạch cần thiết. |
| 3 | Nhà thiết kế và trang trí nội thất | - Nghiên cứu và phân tích không gian, chức năng, hiệu quả, an toàn và yêu cầu thẩm mĩ. - Xây dựng nội dung thiết kế cho nội thất của toà nhà. - Thiết kế và vẽ tranh phong cảnh. - Thiết kế và trang trí cho cửa sổ và các khu vực khác để quảng bá sản phẩm và dịch vụ. |
| 4 | Nhà thiết kế sản phẩm và may mặc | - Hình thành các khái niệm thiết kế cho quần áo, dệt may, các sản phẩm công nghiệp, thương mại và tiêu dùng và đồ trang sức. - Chuẩn bị các bản phác thảo, sơ đồ, minh hoạ, kế hoạch, mẫu và mô hình để truyền đạt các khái niệm thiết kế. |
| 5 | Kĩ sư cơ học, cơ khí | - Tư vấn, thiết kế máy móc, công cụ cho sản xuất, khai thác, xây dựng, nông nghiệp và các mục đích công nghiệp khác. - Tư vấn và thiết kế các bộ phận không dùng điện của thiết bị hoặc sản phẩm như bộ xử lí văn bản, máy tính, dụng cụ chính xác, máy ảnh và máy chiếu. |
| 6 | Kĩ sư vũ trụ hàng không | - Thiết kế các loại máy bay, bao gồm cả thiết kế tổng thể và thiết kế chi tiết. Điều này đòi hỏi phải áp dụng các công thức toán học và vật lí. - Thiết kế hệ thống chi tiết trong máy bay như hệ thống phun nhiên liệu, điều hoà, thiết bị hạ cánh,.... |
(Nguồn: Quyết định số 34/2020/QĐ-TTg ngày 26 tháng 11 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về Ban hành Danh mục nghề nghiệp Việt Nam)
LUYỆN TẬP
Chọn 2 trong số các nghề giới thiệu trong Bảng 18.1, hãy so sánh về nhiệm vụ chủ yếu của hai nghề đó; tự đánh giá bản thân và cho biết em có hứng thú, phù hợp thực hiện các nhiệm vụ đó không.
VẬN DỤNG
Lựa chọn một sản phẩm trong gia đình, hãy tìm hiểu lịch sử ra đời, các phiên bản trước đó của sản phẩm để thấy sự phát triển của sản phẩm theo thời gian.
