| Khái niệm, thuật ngữ | Kiến thức, kĩ năng |
| Quy tắc chuyến về | Mô tả thứ tự thực hiện các phép tính. Mô tả quy tắc chuyến về. Giải quyết một số vấn đề thực tiễn gần với các phép tính về số hữu tỉ. |
Biết cân ở trạng thái cân bằng (H.1.13), hỏi quả bưởi nặng bao nhiêu kilôgam?
Hình 1.13
1 THỨ TỰ THỰC HIỆN CÁC PHÉP TÍNH
Thứ tự thực hiện các phép tính
HĐ Em hãy nhấc lại thứ tự thực hiện các phép tính đối với các số tự nhiên rồi tính:
a) 10 + 36 : 2 . 3;
b) [5 + 2 . (9-2
)] : 7
Thứ tự thực hiện phép tính đối với các số tự nhiên vẫn đúng đối với các số hữu tỉ.
• Với các biểu thức chỉ có phép cộng và phép trừ hoặc chỉ có phép nhân và phép chia ta thực hiện các phép tính từ trái sang phải.
• Với các biểu thức không có dấu ngoặc, ta thực hiện theo thứ tự:
• Với các biểu thức có dấu ngoặc, ta thực hiện trong ngoặc trước, ngoài ngoặc sau.
( )->[ ]->{ }
Ví dụ 1 Tính giá trị của các biểu thức sau:
;
Luyện tập 1. Tính giá trị của các biểu thức sau:
2. QUY TẮC CHUYỀN VẾ
Đẳng thức
Từ Hình 1.13 trong bài toán mở đầu, nếu gọi x là số cân nặng của quả bười thì ta có 5,1+x=7.
Ta nói 5,1 + x = 7 là một đẳng thức, trong đó 5,1 + x là về trái, 7 là về phải của đẳng thức.
Chẳng hạn, a . a = a² và 2,7 - 8,1 = -5,4 là những đẳng thức.
Khi biến đổi các đẳng thức, ta thường áp dụng các tính chất sau:
Nếu a = b thì:
b = a;
a + c = b + c
Chỉ ra về trái, về phải của đẳng thức 2 . (b + 1) = 2b+2.
Ví dụ 2
a) Tìm a, biết a + 6 = -9 ta có:
Giải. a) Từ đẳng thức a + 6 = -9, ta có:
a + 6 (-6) = -9 + (-6)
a + [6 + (-6)] = -15
a + 0 = - 15
a = -15;
b) Tìm b, biết b - 8 = -3.
b) Từ đẳng thức 5 - 8 = -3, ta có:
b - 8 + 8 = -3 + 8
b - (8 - 8) = 5
b - 0 = 5
b = 5.
5 Quy tắc chuyển về
Tử Ví dụ 2, ta thấy a = -9 - 6 và b = -3 +8.
Khi chuyển một số hạng từ về này sang về kia của một đẳng thức, ta phải đổi dầu số hạng đó: dầu "+" đổi thành dấu "-" và dầu - đổi thành dấu "+".
Ví dụ 3: Tìm x, biết:
Giải
Luyện tập 2
Tìm x, biết:
a) x + 7,25 = 15,75
b) 
Vận dụng
Vào dịp tết Nguyên đán, bà của An gói bánh chưng cho gia đình. Nguyên liệu để làm bánh gốm gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn và lá dong. Mỗi cái bánh chưng sau khi gói nặng khoảng 0,8 kg gồm 0,5 kg gạo; 0,125 kg đậu xanh; 0,04 kg lá dong, còn lại là thịt. Hỏi khối lượng thịt trong mỗi cái bánh là khoảng bao nhiêu?
BÀI TẬP
1.26. Tìm x, biết:
a) x + 0,25 = 
;
b) 
1.27. Tìm x, biết:
1.28. Tính một cách hợp lí.
a) -1,2 + (-0,8) + 0,25 + 5,75 - 2021;
b) 
1.29. Bỏ dấu ngoặc rồi tỉnh các tổng sau:
1.30. Để làm một cái bánh, cần
cốc bột. Lan đã có 
bao nhiêu cốc bột nữa để vừa đủ làm được một cái bánh? cốc bột. Hồi Lan cần thêm
