Trang 78
Học xong bài này, em sẽ:
• Trình bày được những biểu hiện trong việc giữ gìn văn hoá của người Việt trong thời kì Bắc thuộc.
• Nhận biết được sự phát triển của văn hoá dân tộc trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc văn hoá Trung Hoa trong thời kì Bắc thuộc.
Sau khi chiếm được Âu Lạc, các triều đại phong kiến phương Bắc đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm thủ tiêu văn hoá của người Việt. Trong cuộc đấu tranh sinh tồn, em có biết, người Việt đã làm gì để bảo vệ những giá trị văn hoá truyển thống của mình. Điều gì đã tạo nên sự kì diệu đó?
1. Sức sống của nền văn hoá bản địa
Người Việt luôn có ý thức giữ gìn nền văn hoá bản địa của mình.
Tiếng Việt vẫn được người dân truyền dạy cho con cháu. Người Việt vẫn nghe và nói hoàn toàn bằng tiếng mẹ đẻ.
Những tin ngưỡng truyền thống tiếp tục được duy trì như: thờ cúng tổ tiên, thờ các vị thần tự nhiên,...
Trong các làng xã, những phong tục tập quán như búi tóc, xăm mình, nhuộm răng đen, ăn được lưu truyền từ đời này qua đời khác.
Hình 1. Sự tích trầu cau - lí giải tục ăn trầu của người Việt (tranh minh hoạ)
Em có biết?
Tục xăm mình có từ thời dựng nước. Người Việt cổ sống nhiều trong mỗi trường sông nước nên tin răng nêu xăm mình sẽ không bị thuỷ quái làm hại. Tục này tôn tại đền đời vua Trần Anh Tông mới bỏ.
| “Dân hay vẽ mình... ưa tắm sông nên họ chèo đò và lội nước rất giỏi; ngày thường không đội mũ, đứng thì vòng hai tay, ngồi thì xếp bằng hai chân,... Tiếp khách thì đãi trầu cau." (Lê Tắc, An Nam chỉ lược (bản dịch), NXB Thuận Hoá và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây, Huế, 2002, tr.70) |
1. Hãy chỉ ra những phong tục của người Việt được nhắc đến trong tư liệu trên.
2. Hãy cho biết một số nét văn hoá của người Việt cổ vẫn được duy trì trong thời Bắc thuộc.
Trang 79
2. Tiếp thu có chọn lọc văn hoá Trung Hoa
Trong suốt thời Bắc thuộc, nhân dân ta đã tiếp thu có chọn lọc những yếu tố văn hoá Trung Hoa để phát triển văn hoá dân tộc.
Tiếp thu có chọn lọc:
Học một số phát minh kĩ thuật như: làm giấy, chế tạo đồ thuỷ tinh,...
- Tiếp thu một số lễ tết như tết Nguyên đán, Trung thu,... nhưng đã có sự vận dụng cho phù hợp với văn hoá của người Việt.
- Tiếp thu chữ Hán, một số quy tắc lễ nghĩa, cách đặt tên họ giống người Hán; chịu ảnh hưởng của tư tưởng gia trưởng, phụ quyền, nhưng vẫn giữ gìn truyền thống tôn trọng người già và phụ nữ.
- Tiếp thu Đạo giáo, có sự hoà nhập ngường với tín ngưỡng dân gian.
- Đón nhận một số dòng Phật giáo. Xuất hiện nhiều vị cao tăng nổi tiếng đã sang kinh đô nhà Đường để giảng kinh cho vua Đường.
? Trong thời kì Bắc thuộc, nhân dân ta đã tiếp thu có chọn lọc văn hoá Trung Hoa như thế nào?
| Luyện tập và Vận dụng 1. Nhân dân ta đã làm gì để bảo vệ và phát triển văn hoá dân tộc trong hàng nghìn năm Bắc thuộc? 2. Hãy chỉ ra những phong tục của người Việt trong thời kì Bắc thuộc vẫn được duy trì đến ngày nay. |
