Lịch Sử Và Địa Lí 5 - Bài 14: Cách mạng tháng Tám năm 1945 | Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

Sau bài học này, em sẽ:

• Sưu tầm một số tư liệu (câu chuyện, văn bản, tranh ảnh,...) kể lại được thắng lợi một số địa phương lớn: Hà Nội, Huế, Sài Gòn,... trong Cách mạng tháng Tám năm 1945.

• Kể lại một số câu chuyện về Hồ Chí Minh khi hoạt động ở Pác Bó, Tân Trào, khi viết và đọc Tuyên ngôn Độc lập; chuyện về Kim Đồng; Võ Nguyên Giáp.

Hình 1 gắn liền với hoạt động của Bác Hồ trong những năm 1941 – 1945. Hãy chia sẻ những điều em biết về địa danh này và một số hoạt động của Bác Hồ trong thời gian ở Pác Bó (Cao Bằng). 

Hình 1. Bàn đá bên bờ suối Lênin - nơi Bác Hồ ngồi làm việc trong thời gian ở Pác Bó

THÀNH LẬP ĐỘI VIỆT NAM

TUYÊN TRUYỀN GIẢI PHÓNG QUÂN

Nhạc 22 - 12 - 1944, trong khu rừng đại ngàn thuộc châu Bình Nguyên (Cao Bằng), đồng chí Võ Nguyên Giáp đã tuyên bố thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân gồm 34 chiến sĩ với chủ trương "chính trị trọng hơn quân sự, tuyên truyền quan trọng hơn tác chiến". Đứng dưới cờ, toàn đội đồng thanh đọc mười lời thề danh dự do Võ Nguyên Giáp soạn thảo, xen kẽ là những tiếng hô "Xin thề!" dõng dạc, đanh thép.

Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam đã ra đời Võ Nguyên Giáp được tôn vinh như người anh cả của Quân đội Nhân dân Việt Nam.

(Theo Từ nhân dân mà ra, trích Tổng tập hồi kí của Đại tướng Võ Nguyên Giáp,

NXB Quân đội nhân dân, 2006)

NGƯỜI ĐỘI VIÊN MƯU TRÍ, DŨNG CẢM

Kim Đồng tên thật là Nông Văn Dền, người dân tộc Nùng quê ở xã Trường Hà (Hà Quảng, Cao Bằng). Năm 1941, Đội Nhi đồng cứu quốc được thành lập, Kim Đồng trở thành Đội trưởng đầu tiên. Trong những lần làm nhiệm vụ giao liên, đưa đón cán bộ, Kim Đồng Lương thể hiện là cậu bé rất mưu trí và dũng cảm.
Một lần, sau khi làm nhiệm vụ dẫn cán bộ vào căn cứ, trên đường trở về nhà, bất ngờ Kim Đồng phát hiện địch phục kích chờ bắt cát cán bộ đang họp ở bên trong một hang núi. Kim Đồng đã bình tĩnh, nhanh trí phân công cho người bạn đi cùng về báo gấp cho các cán bộ còn mình sẽ đánh lạc hướng quân địch. Anh chạy vụt qua chỗ chúng phục kích. Thấy có người, quân địch rượt đuổi theo và bắn lia lịa. Nghe tiếng súng nổ, các cán bộ của ta đang họp kịp thời rút lui lên núi an toàn. Kim Đồng bị trúng đạn và hi sinh anh dũng dũng khi mới tròn 14 tuổi.

Hình 4. Tượng đài Anh hùng liệt sĩ

Nông Văn Dền - Kim Đồng (Cao Bằng)

Năm 1997, Kim Đồng được truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

(Theo Tô Hoài, Kim Đồng, NXB Kim Đồng, 2019)

BÁC HỒ ĐỌC BẢN TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP

Ngày 22 - 8 - 1945, Bác Hồ rời Tân Trào về Hà Nội. Chiều 25 - 8, Bác được đưa đến ngôi nhà 48 bộ phố Hàng Ngang, nhà của ông Trịnh Văn Bô - một nhà tư sản yêu nước tại Hà Nội.

Trong căn nhà nhỏ trên tầng hai, suốt mấy ngày Bác đã cặm cụi khi thì viết, khi thì đánh máy soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập. Sáng 30 - 8 - 1945, Bác mời một số đồng chí đến trao đổi, góp ý cho bản thảo, sau đó Bác bổ sung và hoàn chỉnh.
Đúng 14 giờ chiều 2 - 9 - 1945, chính quyền cách mạng ở Hà Nội tổ chức một cuộc mít tinh lớn tại Quảng trường Ba Đình với hàng chục vạn đồng bào. Trên lễ đài cao và trang nghiêm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.

(Theo Võ Nguyên Giáp, Chặng đường lịch sử,

Hữu Mai thể hiện, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2018)