trang 26
THƯỞNG THỨC ÂM NHẠC
Giới thiệu một số thể loại ca khúc
Nghe một số trích đoạn bài hát
1
Tìm hiểu một số thể loại ca khúc
Trong đời sống âm nhạc, ca khúc (bài hát) rất phổ biến và thông dụng
Để phân chia thể loại ca khúc người ta căn cứ vào nội dung âm nhạc hoặc hình thức trình diễn, có khi lại căn cứ vào môi trường, đối tượng và hoàn cảnh sử dụng. Dưới đây chúng ta tìm hiểu một số thể loại ca khúc phổ biến:
a. Ca khúc hành khúc
Hành khúc là những ca khúc có nhịp độ vừa phải hoặc hơi nhanh, phù hợp với bước đi. Âm điệu ca khúc thường hùng tráng, khoẻ khoắn, lời ca có khi như lời kêu gọi, hiệu triệu, thúc giục. Một số bài hành khúc thường được dàn nhạc kèn diễn tấu trong các cuộc duyệt binh, diễu hành như:
Hành khúc Đội thiếu niên Tiền phong
Hồ Chí Minh (Phong Nhã), Tiến bước dưới quân kì (Doãn Nho), Năm anh em trên một chiếc xe tăng (Nhạc: Doãn Nho, Thơ Hữu Thỉnh)....
b. Ca khúc trữ tình.
Ca khúc trữ tình thường là những bài hát giàu tình cảm; giai điệu nhẹ nhàng, tha thiết, nội dung đề cập đến tình yêu quê hương đất nước, con người như:
Việt Nam quê hương tôi (Đỗ Nhuận),
Cho con (Nhạc: Phạm Trọng Cầu, Thơ:
Tuấn Dũng), Thuyền và biển (Nhạc: Phan Huỳnh Điểu, Thơ: Xuân Quỳnh),
Tình ca (Hoàng Việt),...
trang 27
c. Ca khúc hát ru
Ca khúc hát ru là những tác phẩm có giai điệu nhẹ nhàng, tha thiết với ca từ nói về tình cảm mẹ con do nhạc sĩ sáng tác như: Mẹ yêu con
(Nguyễn Văn Tý), Lời ru trên nương (Trần Hoàn -
Nguyễn Khoa Điềm), Ru con mùa đông (Nhạc:
Đặng Hữu Phúc, Thơ: Phan Đan), Từ trên đình núi
(Nguyên Nhung).... Những ca khúc này thường được biểu diễn với hình thức đơn ca nữ.
d. Ca khúc nghi lễ, nghi thức
Là thể loại ca khúc thể hiện sự nghiêm trang, thường dùng trong lễ chào cờ, nghi thức Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh như: Quốc ca Việt Nam (Văn Cao),
Đội ca (Phong Nhã); có khi là bài hát riêng của một tổ chức hay một đoàn thể như: Thanh niên làm theo lời Bác (Hoàng Hoà), Hành khúc Hội khỏe Phù Đồng (Văn Dung)....
Ngoài những thể loại trên còn có những ca khúc thiếu nhi, bài hát vui chơi, giải trí, cộng đồng như: Mùa hè xanh (Vũ Hoàng). Nối vòng tay lớn (Trịnh Công Sơn)....
Sự phân chia về thể loại ca khúc chỉ mang tính chất tương đối bởi vì ngay trong một bài cũng có thể vừa mang tính chất của thể loại này, vừa mang tính chất, nội dung của thể loại kia.
2
Nghe và nhận biết thể loại ca khúc
Trong các thể loại ca khúc em thích nhất thể loại nào?
Vì sao?
