Trang 145
MỤC TIÊU
- Trình bày được cách làm thí nghiệm chứng minh tính cảm ứng ở thực vật (ví dụ hưởng sáng, hướng nước, hướng tiếp xúc).
- Quan sát, ghi chép và trình bày được kết quả quan sát một số tập tính của động vật.
I - Chuẩn bị
1. Dụng cụ
- Chậu trồng cây cảnh/khay nhựa; đất/cát trồng cây; que tre hoặc gỗ nhỏ; chậu hoặc chai nhựa (đã sử dụng) đục lỗ nhỏ; nước; hộp carton.
- Tranh ảnh về một số hiện tượng cảm ứng ở cây xanh; video vẽ một số tập tính ở động vật như tập tính kiếm ăn, đánh dấu lãnh thổ, chăm sóc con non, di cư, sống bầy đàn,...
2. Mẫu vật
Hạt đỗ (đậu), hạt bầu, hạt bí hoặc cây non của các loài đó.
II – Cách tiến hành
1. Thí nghiệm chứng minh tính hướng nước của cây
Chuẩn bị: 2 chậu đất cát giống nhau (nếu sử dụng đất, cần lấy đất tơi xốp, nhiều mùn để khi nhổ cây quan sát không bị đứt rễ). MỨC
Bước 1: Gieo hạt đỗ vào 2 chậu, tưới nước đủ ẩm.NG
Bước 2: Theo dõi sự nảy mầm của hạt thành cây có từ 3 đến 5 lá.
Bước 3: Đặt chậu nước có lỗ thủng nhỏ vào trong 1 chậu cây sao cho nước ngắm vào đất mà không gây ngập úng cây (cách bố trí theo Hình 35.1).
Bước 4: Sau 3 đến 5 ngày (kể từ khi đặt chậu nước), nhẹ nhàng nhổ cây ra khỏi chậu và quan sát hướng mọc của rễ cây.
a) Chậu đối chứng
b) Chậu thí nghiệm
Hình 35.1 Thí nghiệm chứng minh tính hướng nước của cây
Trang 146
2. Thí nghiệm chứng minh tính hướng sáng của cây
Chuẩn bị: 2 chậu đất trồng cây giống nhau; 2 hộp carton không đáy, 1 hộp khoét lỗ phía trên, hộp còn lại khoét phía bên cạnh.
Bước 1: Gieo hạt đỗ vào trong đất, tưới nước đủ ẩm và đợi cho đến khi hạt nảy mầm (Hình 35.2a).
Bước 2: Úp lên mỗi chậu cây 1 hộp carton, đặt trong môi trường ánh sáng tự nhiên (Hình 35.2b).
Bước 3: Sau khoảng từ 3 đến 5 ngày, nhấc hộp carton ra khỏi các chậu cây, quan sát hướng của thân cây (Hình 35.2c).
a) Bước 1
b) Bước 2
c) Bước 3
Hình 35.2 Thí nghiệm chứng minh tính hướng sáng của cây
3. Quan sát tỉnh hướng tiếp xúc của cây
- Quan sát tranh ảnh, video về tính hưởng tiếp xúc của cây mướp hoặc cây thưởng tiế bầu, bí.
- Ghi kết quả quan sát được vào phiếu theo mẫu Bảng 35.2.
4. Quan sát một số tập tính của động vật
- Quan sát tranh ảnh, video vẽ một số tập tính ở động vật như tập tính kiếm ăn, đánh dấu lãnh thổ, chăm sóc con non, di cư, sống bầy đàn,...
- Ghi chép kết quả quan sát được vào phiếu theo mẫu Bảng 35.3.
III – Kết quả
1. Hoàn thành bảng ghi kết quả thí nghiệm và quan sát theo mẫu Bảng 35.1, 35.2, 35.3.
Trang 147
Bảng 35.1
| Thí nghiệm | Hiện tượng/Kết quả |
| Chứng minh tính hướng nước | ? |
| Chứng minh tính hướng sáng | ? |
Bảng 35.2
| Tên cây | Loại giá thể | Mô tả | Ý nghĩa |
| ? | ? | ? | ? |
| ? | ? | ? | ? |
Bảng 35.3
| Loài động vật | Tập tính | Mô tả | Ý nghĩa |
| ? | ? | ? | ? |
| ? | ? | ? | ? |
2. Nhận xét, kết luận về kết quả của các thí nghiệm chứng minh tính hướng nước, hướng sáng, hướng tiếp xúc của cây.
| Trả lời các câu hỏi sau: 1. Tại sao trong thí nghiệm chứng minh tính hướng nước, người ta lại đặt chậu nước thủng lỗ nhỏ ở một phía của chậu cây và chỉ cho nước ngấm từ từ mà không để nước ngấm nhanh ra khắp chậu? 2. Trong thí nghiệm chứng minh tính hướng sáng, nếu thường xuyên xoay chậu theo các hướng khác nhau thì kết quả sẽ như thế nào? Giải thích. |
