Học xong bài này, em sẽ:
- Nêu được cách tìm đúng và nhanh một vật, một đối tượng dựa trên sự sắp xếp.
- Biết được có thể dùng sơ đồ hình cây để biểu diễn một sắp xếp phân loại.
KHỞI ĐỘNG
Theo em, thể hiện sắp xếp phân loại bằng sơ đồ có đem lại lợi ích gì không?
1. BIẾT CÁCH TÌM NHANH MỘT VẬT KHI ĐÃ ĐƯỢC SẮP XẾP
Hoạt động 1
Các toa trong đoàn tàu hoả từ đầu máy về cuối được đánh số thứ tự liên tiếp: toa số 1, toa số 2, toa số 3,...
a) Theo em, có cần đánh số các toa tàu theo thứ tự như vậy không? Vì sao?
b) Trên sân ga, nếu em đang đứng ở vị trí toa số 5, muốn tìm đến toa số 8 thì em sẽ làm thế nào?
Trò chơi: Nhóm nào tìm giỏi hơn?
1. Chuẩn bị vật liệu để chơi
- 2 bộ ảnh giống nhau, gồm các ảnh động vật, rau, củ, hoa.
- 2 bàn, trên mỗi bàn đặt 1 bộ ảnh và các phong bì.
2. Cách chơi
- Hai nhóm thi với nhau (mỗi nhóm một bàn).
- Mỗi nhóm cử một bạn lên sắp xếp ảnh, cho vào các phong bì (yêu cầu làm trong 3 phút). Sau đó, mỗi nhóm cử một bạn khác lên thi tìm ảnh theo yêu cầu của quản trò.
- Quản trò nêu tên một con vật, tên một loại rau, củ hay tên một loài hoa. Hai bạn thi của hai nhóm tìm ảnh và giơ ảnh lên.
Luật thắng – thua: Mỗi lần quản trò yêu cầu tìm, nhóm nào tìm nhanh hơn sẽ được cộng thêm 1 điểm. Sau 8 lần tìm, nhóm nào có tổng số điểm cao hơn là nhóm thắng cuộc.
3. Thảo luận sau trò chơi
Làm thế nào để tìm được nhanh?
Sắp xếp là để dễ tìm, tìm được nhanh hơn. Để tìm được nhanh một đồ vật em cần phải biết trước đó các đồ vật đã được sắp xếp như thế nào.
2. SƠ ĐỒ HÌNH CÂY BIỂU DIỄN SẮP XẾP PHÂN LOẠI
Hoạt động 2
Bạn Minh Khuê dùng sơ đồ ở Hình 1 để mô tả cách bạn ấy sắp xếp tủ sách của mình.
Hình 1. Một sơ đồ hình cây dạng ngang
Toàn bộ sách của Minh Khuê: Sách giáo khoa và vở bài tập lớp 3; Sách, truyện thiếu nhi; Các loại sách khác
Hình 2. Một sơ đồ hình cây dạng dọc
Toàn bộ sách của Minh Khuê: Sách giáo khoa và vở bài tập lớp 3; Sách, truyện thiếu nhi; Các loại sách khác
Muốn lấy được sách giáo khoa Tin học 3, Khuê phải tìm trong ngăn sách nào?
Bạn Thanh Bình nói rằng sơ đồ ở Hình 2 cũng mô tả cách sắp xếp sách của bạn Minh Khuê. Em có đồng ý với bạn Thanh Bình không?
Sơ đồ ở Hình 1 và Hình 2 được gọi là sơ đồ hình cây. Các nhánh được chia ra từ một gốc. Hình 1 được gọi là dạng ngang, Hình 2 được gọi là dạng dọc của sơ đồ hình cây.
Với mỗi cách sắp xếp phân loại đồ vật, có thể dùng một sơ đồ hình cây để mô tả cách sắp xếp phân loại các đồ vật đó.
LUYỆN TẬP
Tủ sách của bạn Minh Khuê được sắp xếp theo sơ đồ ở Hình 2. Có 20 quyển truyện Doraemon được xếp theo thứ tự từ tập 1 đến tập 20 trong một ngăn của tủ. Em hãy chỉ ra cách tìm quyển truyện Doraemon tập 14.
VẬN DỤNG
Trong một máy tính có chứa nhiều tài liệu phục vụ học tập và giải trí như: tài liệu, tranh ảnh, trò chơi. Theo em, nên sắp xếp phân loại những tài liệu đó như thế nào? Gợi ý: Em nên thể hiện bằng sơ đồ hình cây.
GHI NHỚ
• Để tìm được đồ vật dễ dàng, nhanh chóng, em cần biết đồ vật đó đã được sắp xếp như thế nào.
• Có thể biểu diễn cách sắp xếp phân loại bằng một sơ đồ hình cây.
